Epilepsiedossier
Epilepsie
Wat is epilepsie?
Epilepsie is een aandoening waarbij je aanvallen krijgt. Een aanval is een soort kortsluiting in je hersenen. Aanvallen zien er bij iedereen weer anders uit.
Het besturingssysteem in je lichaam
In je hersenen wordt alles wat je lichaam kan en doet geregeld. Ze zorgen ervoor dat een mens kan bewegen, horen, zien, ruiken en zelfs ademhalen.
Hersenen werken met piepkleine stroompjes. Die stroomstootjes seinen je lichaam aan een stuk door wat er moet gebeuren.
De hersenen zijn verdeeld in een linker- en rechterhelft. Ze hebben allebei hun eigen taken: de linkerkant van je hersenen bestuurt de rechterhelft van je lichaam. Schrijf je met je rechterhand? Dan regelt de linkerkant van je hersenen dat.
De rechterkant van de hersenen doet het precies andersom: schop je met je linkervoet tegen een bal, dan heeft de rechterkant van je hersenen daar voor gezorgd. Zo hebben allebei de kanten van de hersenen nog veel meer taken.
Een epilepsieaanval
Als je epilepsie hebt, kan het gebeuren dat er opeens iets misgaat in de hersenen. Je hersenen raken dan van slag en gaan veel te snel boodschappen (stroomstootjes) versturen. Een soort kortsluiting dus. Je hebt dan een epilepsieaanval.
Als je één aanval hebt gehad, staat nog niet vast dat je ook echt epilepsie hebt. Er zijn namelijk meer dingen die een soort aanval kunnen veroorzaken. Die kan bijvoorbeeld ook komen door een plotselinge verandering in je hartslag of je temperatuur.
Niet alle aanvallen zijn dus epilepsie. We spreken pas van epilepsie als je twee of meer aanvallen hebt gehad die veroorzaakt zijn door kortsluiting in de hersenen.
Hoe ziet dat eruit?
Hoe ziet dat eruit?
Zo’n epilepsieaanval kan er op verschillende manieren uitzien. Dat hangt af van in welk gebiedje in de hersenen de kortsluiting plaatsvindt. Ook maakt het uit hoe groot het deel van de hersenen is waar de kortsluiting is. Bij een epileptische aanval kan iemand bijvoorbeeld vallen, vreemde bewegingen maken, of even helemaal afwezig zijn. Het kan ook zijn dat je bijna niets aan iemand merkt als hij een epilepsieaanval heeft!
Er zijn een paar verschillende aanvallen die vaak voorkomen. Bijvoorbeeld:
Absence (ik ben er even niet bij aanval)
Bij een absence is er kortsluiting in je hele hersenen. Als je deze aanval hebt, staar je een beetje voor je uit. Je kan ook niet meer goed horen wat er precies om je heen gebeurt. Gelukkig duurt deze aanval maar een paar seconden. Daarna kan je meteen weer verder met wat je aan het doen was.
Het stomme is dat sommige kinderen wel 10 of meer van deze aanvallen op een dag hebben. Stel je voor, dan mis je dus heel wat uit de les! En vaak is er niemand die het merkt!
Complexe partiële aanval (pluk en smak aanval)
Bij deze aanval is er kortsluiting in een klein deeltje van je hersenen. Als je het hebt, krijg je opeens een starende blik in je ogen. Je kan een beetje over je kleren gaan wrijven of plukken. Ook kan je een beetje gaan smakken.
Tijdens zo’n aanval kan je nog wel wat horen, maar je begrijpt niet meer wat mensen precies tegen je zeggen. Sommige mensen staan op en gaan zomaar rondlopen. Een aanval duurt één tot een paar minuten.
Grote aanval
Een grote aanval kan je vaak voelen aankomen. Je voelt dan iets raars in je maag, of je hebt lichtflitsen in je ogen. Daarna raak je bewusteloos.
Het kan ook zijn dat je niets van tevoren voelt en meteen bewusteloos raakt. Dan wordt je lichaam helemaal stijf en nog later gaan er schokken door je hele lijf. Je kan er ook een beetje blauw uitzien en er kan schuim op je mond zitten. Zo’n aanval duurt 2 tot 3 minuten. Er is kortsluiting in je hele hersenen.
Partiële aanval
Dit is een aanval die je voelt aankomen. Je arm gaat bijvoorbeeld zonder dat je er iets aan kan doen in een boogje staan. Ook kan je vreemde bewegingen of een naar gevoel krijgen in je gezicht of benen. Je blijft hierbij bij bewustzijn en kan bijvoorbeeld door blijven praten.
Het kan ook zijn dat je je misselijk voelt. Deze aanval duurt soms een paar seconden, soms een paar minuten. Bij deze aanval is de kortsluiting in een klein gedeelte van de hersenen: het is dus een partiële aanval.
Epilepsie onderzoek
Wanneer kan je epilepsie krijgen?
Epilepsie kan op elke leeftijd voorkomen. Maar epilepsie komt veel voor bij kinderen omdat de hersenen als je nog jong bent, nog niet helemaal volgroeid zijn. Daardoor zijn ze gevoeliger voor allerlei storingen.
Epilepsie kan erfelijk zijn. Dat betekent dat als het voorkomt in je familie, jij het misschien ook kan krijgen.
Een dokter of een neuroloog (dat is een dokter die heel veel weet van de hersenen) stelt vast of iemand echt epilepsie heeft. De dokter moet dan eerst goed weten hoe de epilepsieaanval er precies uitzag. Omdat je die zelf natuurlijk niet gezien hebt, is het belangrijk dat mensen die erbij waren dat goed aan de dokter vertellen. Ook moet de dokter onderzoeken doen om het te kunnen vaststellen.
Kan je het stoppen?
Soms gaat epilepsie vanzelf over. De meeste kinderen krijgen hele goede medicijnen die de aanvallen onderdrukken. Je krijgt dan niet meer snel een aanval. Sommige kinderen krijgen medicijnen tijdens een aanval. Die medicijnen zorgen er dan voor dat de aanval direct stopt.
Als medicijnen helemaal niet helpen, gaan kinderen met epilepsie naar een speciaal epilepsiecentrum. Daar kijken ze dan hoe die kinderen geholpen kunnen worden.
Wist je dat?
Wist je dat...
… 1 op de 150 mensen in Nederland epilepsie heeft?
… Dieren ook epilepsie kunnen hebben?
… Iemand met epilepsie niet dommer is dan iemand zonder epilepsie?
… Het woord epilepsie uit het Grieks komt? Het betekent: grijpen, aanvallen.
… Epilepsie geen ziekte, maar een aandoening in de hersenen is?