November 2022

Deze afleveringen worden uitgezonden in november:

1 november 2022 | Trijntje
Het oudste skelet van een mens dat ooit in Nederland  gevonden is, is van een vrouw. Haar naam is Trijntje. Trijntje leefde in de prehistorie, zo’n 7500 jaar geleden. Dat is de tijd die we de middensteentijd noemen. Wie was deze vrouw en hoe leefde zij lang geleden in ons land? Archeoloog Luc Amkreutz neemt Janouk mee terug in de tijd. En Debbie vraagt aan Lara of ze net zo begraven kan worden als Trijntje.

2 november 2022 | Werelderfgoed: Romeinse Limes
Nederland maakte zo’n tweeduizend jaar geleden deel uit van het machtige Romeinse Rijk, een enorm gebied dwars door Europa, het Midden-Oosten en Afrika. De grens van het Rijk – de ‘Limes’ – werd bewaakt door forten, legerkampen en wachttorens. Serah volgt het spoor van de Limes en ontdekt dat we van alles aan de Romeinen te danken hebben: lezen, schrijven, kippen, katten, perziken, riolering, dobbelstenen en zelfs hele steden. De Dat-kan-toch-anders-man is erbij als de Romeinen het riool uitvinden.

3 november 2022 | Stijn maakt
Janouk staat in de badkamer van kunstenaar Stijn ter Braak, maar er is iets bijzonders aan de hand. Waarom ziet ze zichzelf niet in de spiegel? En is die kraan nou van aluminiumfolie? Stijn bouwt alles in zijn huis na van afval. Niets is dus wat het lijkt! Samen gaan Janouk en Stijn op pad om oude spullen te verzamelen, en ze knutselen een lamp voor in de slaapkamer. In de sketch houdt een jongen met een optische illusie zijn ouders voor de gek.

4 november 2022 | Bosbouw
Wat is er bij jou thuis allemaal van hout? De tafel, misschien wel je bed, een potlood, een pollepel, een broodplank, een kast? Een deel van het hout dat we dagelijks gebruiken komt uit Nederlandse bossen. Wat zijn dat precies voor bossen, en hoe zaag je van boomstammen uiteindelijk mooie rechte planken? Eva neemt ons mee. En Bezorgde Ouders Nederland waarschuwt voor de gevaren van de natuur.

7 november 2022 | Het Kantoor 301
Ben heeft de Woord van het Jaar-prijs gewonnen. Er wordt een boek over hem geschreven, maar waarom loopt hij niet trots over de redactie? Een pincode bestaat uit vier cijfers, maar waarom? Hoe laat je zien dat je spijt hebt? Sosha leert om het te faken. En we beantwoorden de vraag hoe een T-shirt wordt bedrukt.

8 november 2022 | Johan van Oldenbarnevelt 
Nederland is een koninkrijk, maar vanaf 1588 was Nederland ruim twee eeuwen lang een republiek, dus zonder koning. Nizar volgt het leven van een van de belangrijkste personen uit die tijd én uit onze geschiedenis: de grote staatsman Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619). Johan was zelfs betrokken bij de geboorte van Nederland als onafhankelijk land. Toch werd hij onthoofd, en nog wel in opdracht van de zoon van zijn grote held Willem van Oranje. Ard en Fjodor doen een eigen poging om het uit te leggen.

9 november 2022 | Pruiken
Janouk is in het grootste pruikenatelier van Europa, met maar liefst 16.000 verschillende pruiken. De pruiken die hier verkocht en verhuurd worden zijn bedoeld voor televisieseries, films en theater. Toneelkapper Thomas vertelt wat er allemaal komt kijken bij het ontwerpen van de juiste pruik. En Janouk krijgt een metamorfose: van blondine naar brunette! Wendel en Liza proberen voor een pruik eerst hun haar te laten groeien.

10 november 2022 | Mijn vader heeft ALS
ALS is een spierziekte waarbij de spieren langzaam uitvallen. Igor is de vader van Kaat, Mink en Fedor en hij heeft ALS. Janouk bezoekt het gezin. Hoe is het om hiermee te leven en hoe doe je dat als je vader deze dodelijke ziekte heeft? Marion Sommers-Spijkerman heeft hier onderzoek naar gedaan en ontwikkelde informatie speciaal voor kinderen om praten over ALS makkelijker te maken.

11 november 2022 | Holografische projectie 
Overleden zangers laten optreden, presentaties geven op meerdere plekken tegelijkertijd of praten met jezelf: het lijkt allemaal vrij onmogelijk maar het kan, met holografische projecties! Dat zijn een soort optische illusies in 3D. Pascal laat zien hoe dat precies werkt. In het Ruimteschip duikt oma op als hologram.

14 november 2022 | Het Kantoor 302
Wouter gaat eindelijk zijn reis naar het Noorderlicht maken. Hij wil Leonoor en Timo niet verdrietig achterlaten, dus hij heeft vervanging geregeld. Dat harde randje om de kaas, wat is dat toch? En kun je het nou opeten of niet? Janouk gaat langs bij kaasboeren Jan en Evert in Stuifzand. Huh?! Weet jij wat ‘consequent’ precies betekent?

15 november 2022 | De gastarbeiders 
In de jaren 60 was er in Nederland heel veel werk, maar er waren niet genoeg mensen die dat werk wilden of konden doen.  Nederlandse bedrijven gingen op zoek naar mensen in andere landen zoals Griekenland, Turkije en Marokko. Ze kwamen hier zwaar werk doen in fabrieken of in de haven en werden gastarbeiders genoemd. Nizar ontmoet de 11 jarige Dunya, wiens opa als gastarbeider naar Nederland kwam. Meral zingt een lied over haar opa, één van de eerste gastarbeiders.

16 november 2022 | Roggen
Wat weinig mensen weten, is dat er in hartje Utrecht bijna driehonderd jonge stekelroggen rondzwemmen. Niet in de grachten maar in een speciaal kweekcentrum. Sommige roggensoorten worden namelijk bedreigd. Jonge roggetjes worden uitgezet in de Noordzee maar eerst moeten ze zelf leren jagen, en Sosha mag daarbij zijn! Varkentje Rund gebruikt een rog om te surfen.

17 november 2022 | Demonstreren 
Bij een demonstratie gaan meerdere mensen tegelijk de straat op om hun mening te laten horen. Bijvoorbeeld omdat ze zich zorgen maken over het klimaat of omdat ze het niet eens zijn met nieuwe regels voor het boerenbedrijf. Demonstreren is een mensenrecht – iedereen mag demonstreren. Maar hoe organiseer je een demonstratie? Wat mag wel en wat mag niet?  En hoe gaat het in landen waar demonstreren verboden is? In een sketch maakt een cowboyscholier gebruik van zijn demonstratierecht.

18 november 2022 | Breakdance
Is het een dans, is het een sport of is het kunst? Breakdance. Breakdance mag zich vanaf de Spelen van 2024 definitief een olympische sport noemen. Breakdance is een dansstijl waarbij je moeilijke en spectaculaire bewegingen maakt op hiphop-muziek. Vaak dans je het in een ‘battle waarbij je een ander uitdaagt met de meest bijzondere dansbewegingen. Janouk bezoekt Menno en India die zich al aan het voorbereiden zijn op de Olympische Spelen. Varkentje Rund doet aan inwendige breakdance.

21 november 2022 | Het Kantoor 303
Heleen, Luuk en Peggy hebben sollicitatiegesprekken voor een vierde Klokhuisredactielid. Weet jij wat de morsecode is? Het Klokhuis zoekt het uit. Janouk pluist uit wat kippenvel eigenlijk is, en of dieren het ook kunnen krijgen. Huh?! Wat bedoelen ze nu eigenlijk met ‘gemiddeld’?

22 november 2022 | Anton de Kom
Anton de Kom groeide op in Suriname, maar kreeg als kind les uit Nederlandse schoolboekjes. Daarin werden de Surinaamse helden die hij kende uit de verhalen van zijn familie, schurken genoemd. Dat vond hij oneerlijk. Net als het racisme en de grote ongelijkheid die lang na de afschaffing van de slavernij bleven bestaan. Anton de Kom werd activist. Tirsa weet precies over welke Surinaamse helden Anton de Kom het had. Zanger Desai brengt hem een eerbetoon.

23 november 2022 | Prikken zonder angst 
Heel veel mensen zijn bang om geprikt te worden. Hoe komt dat? En wist jij dat het al mogelijk is om te prikken zonder naald? Eva zoekt uit hoe dat zit. Cowboy Gilly the Bid gaat boos terug naar de huisarts uit zijn kindertijd.

24 november 2022 | Danseres 
Darleen Lopes is danseres van beroep. Ze treedt op in grote shows en clips, geeft hiphop-les én ze maakt nieuwe dansen. Darleen is eigenlijk continu bezig met bewegen. Pascal traint een dagje mee, en vraagt zich af hoe Darleen toch al die pasjes kan onthouden. Verder doet er een eigenaardige kandidaat mee aan So you believe you can dance.

25 november 2022 | Prefab woning 
Om te zorgen dat er genoeg huizen zijn voor iedereen, moet er de komende jaren flink worden gebouwd. Pascal bezoekt een fabriek waar ze prefab woningen maken - prefab wil zeggen vooraf gebouwd. In de fabriek worden onderdelen van een gebouw gemaakt, soms zelfs hele appartementen. Die worden later vervoerd naar de bouwplaats waar ze als lego steentjes op elkaar worden gezet. In een sketch wil een mevrouw alles prefab, ook haar beste vriendin.

28 november 2022 | Het Kantoor 304
Heleen wil geen bazige baas zijn en Luuk is woest over QR-codes. Een QR-code bestaat uit alleen maar blokjes, hoe werkt dat? Een slang heeft geen poten, maar kan razendsnel bewegen. Hoe komt een slang precies vooruit? Eva maakt kennis met koningspython Loesje. Huh?! Wat is ‘macht' precies en hoe zorg je dat je dat krijgt?

29 november 2022 | Marga Klompé 
Wist je dat ruim honderd jaar geleden vrouwen niet mee mochten doen met de politiek? En pas in 1956 was er in Nederland voor het eerst een vrouwelijke minister: Marga Klompé. Ze is het meest bekend geworden door het invoeren van de bijstandswet. Daardoor kregen mensen die arm waren en niet konden werken wat geld van de overheid. Nizar en Pascal gaan terug in de tijd om haar wat vragen te stellen. En de Dat-kan-toch-anders-man is erbij als Marga Klompé minister wordt.

30 november 2022 | Voetbalstatistiek 
Al tijdens een voetbalwedstrijd is te zien wie het meeste balbezit had, hoeveel voorzetten er waren en of er doelpogingen zijn geweest. Wie houdt dat allemaal bij? Janouk kijkt mee achter de schermen van een voetbalwedstrijd. En de Bouwvakkers weten nog twee limericks over voetbalgetallen.